NFT’s – kunst en blockchain

Een ‘collectible’ door OMG NFT. Gepubliceerd op het online cryptokunst platform Rarible.

Vorig jaar schreef kunstenaar Rutger van der Tas een artikel voor Witte Rook over NFT's. NFT's zijn zogenaamde Non Fungible Tokens. Non Fungible Tokens zijn te vergelijken met verzamelobjecten, maar dan digitaal. Een NFT (ook wel 'nifty' genoemd) is vergelijkbaar met cryptovaluta, in de zin dat een NFT, net zoals cryptovaluta, wordt verhandeld middels de blockchain technologie.

Een NFT heeft, net zoals cryptovaluta, een bepaalde geldwaarde. Rutger van der Tas legt het als volgt uit:

“Een simpel voorbeeld om een NFT te beschrijven is deze “een biljet van 10 euro kan je ruilen voor een ander biljet van 10 euro ; het staat gelijk aan elkaar en behouden de waarde die erop staat. Maar wanneer je twee schilderijen van dezelfde maat hebt, hoeft dit niet te betekenen dat ze hetzelfde waard zijn. Een werk van Rembrandt is iets meer waard dan een schilderij van mij. Ook al zouden ze hetzelfde formaat hebben. Een ander onderscheid dat je kan maken is dat de waarde van NFT kan stijgen of dalen. Een NFT is een uniek item online met een eigen ID-bewijs en de mogelijkheid om in waarde te stijgen of te dalen en je kan het verhandelen.”

Dus de waarde van een NFT ligt niet vast. Het kan in waarde toe- of afnemen.

In de 'echte' wereld (zoals we onze vertrouwde tastbare omgeving vooralsnog zien) kijken we filmpjes en luisteren we muziek via YouTube. We downloaden digitale bestanden via Wetransfer en verzenden memes via socials. Kunstwerken en muziek kunnen op deze manier eindeloos worden gedeeld. Een groot percentage van content dat rondzwerft op internet is al talloze keren gedeeld. Zo is het web een grote vicieuze cirkel. Originele content is moeilijker te vinden. Originele content wordt vervaardigd, gebouwd, geschreven, getekend, ontwikkeld. Door gameontwikkelaars, ontwerpers, illustratoren, kunstenaars, muzikanten en journalisten.

Het is lastig om digitale content als waarde-unit te classificeren. Alles op internet is toch gratis? Zo voelt het althans. Uiteraard is dat niet het geval. Maar waarom zou je geld betalen voor iets wat je via Google Image Search kunt zoeken en kunt bekijken?

Dit is een discussie die nog steeds volop wordt gevoerd. NFT's gaan over exclusiviteit; een digitaal kunstwerk, dat door middel van een paspoort en smart contract, ook echt aantoonbaar van jou is. De eerste zogenaamde 'collectibles', de CryptoKitties en de CryptoPunks, wakkerden in 2017 een ware verzamelwoede aan. Er zijn nu talloze collectibles in omloop, zoals de digitale officiële NBA Top Shot serie. Hier wordt veel geld aan verdiend.

Populaire collectibles hebben een hoge status. Er zijn mensen die online pochen over hun verzameling.

Exclusiviteit wordt gegarandeerd door een zogenaamd smart contract. Dat is een overeenkomst, een contract, dat in codetaal geschreven is. Een smart contract maakt gebruik van het 'als dit, dan dat' principe. De aanwezigheid van een derde partij is niet noodzakelijk.

Cryptovaluta opereert in het concept schaarste. Dat concept wordt door de crypto kunstmarkt overgenomen. De schaarste, het origineel is erg belangrijk, er wordt grote nadruk op gelegd.

In tegenstelling tot diensten zoals Spotify, Netflix, Mubi, waarbij je betaalt voor toegang tot content, bevindt een NFT zich in jouw eigen online portemonnee. De NFT is weliswaar te zien is op het platform waar het te koop is aangeboden, maar als jij de eigenaar bent, staat jouw naam erbij vermeld. Een NFT is exclusief, net als een olieschilderij. Een op zichzelf staande digitale entiteit. Non Fungible Tokens kunnen kunst zijn, of games, of muziek. Het op deze manier aanbieden van kunstwerken, animaties, muziek noemen we tokenizen.

Terug naar het Ethereum netwerk. Ether is een zogenaamde altcoin, een alternatief op Bitcoin. Er worden voortdurend nieuwe coins, munten ontwikkeld, met wisselend succes.

Echter, Ethereum wil meer zijn dan alleen een munt. Ethereum is programmeerbaar, wat betekent dat ontwikkelaars het kunnen gebruiken om nieuwe soorten toepassingen te ontwikkelen.

Deze gedecentraliseerde toepassingen (of ‘dapps’, decentralized applications) maken gebruik van cryptovaluta en blockchaintechnologie. Ze kunnen betrouwbaar zijn, wat betekent dat ze, zodra ze zijn 'geüpload' naar Ethereum, altijd zullen werken zoals het oorspronkelijk bedoeld is. Deze dapps kunnen digitale activa beheren om nieuwe soorten toepassingen, bijvoorbeeld op financieel gebied, te creëren. Ze kunnen gedecentraliseerd worden, wat betekent dat geen enkele entiteit of persoon ze aanstuurt. Er is dus geen tussenpersoon, zoals een notaris of bemiddelaar, nodig.

Ethereum is net als Bitcoin een zogenaamd open source blockchain protocol. De broncode van het Ethereum netwerk is voor iedereen zichtbaar en heeft zo een hoge mate van transparantie.

Als iemand jouw kunstwerk heeft gekocht en het daarna heeft doorverkocht, dan kun jij dat zien. Zo kun je bijvoorbeeld op Etherscan (een Ethereum database) in je transactiegeschiedenis kijken. En niet alleen jouw transacties zijn te zien, ook die van anderen zijn zichtbaar. Alle knooppunten in het Ethereum netwerk houden een complete kopie van de transactiegeschiedenis bij.

Om NFT's te kunnen aanschaffen en te kunnen verkopen heb je de eerder genoemde online portemonnee nodig. Metamask is zo'n portemonnee (en een online poort naar apps aangestuurd door de blockchain). Je kunt zo'n wallet aan je browser toevoegen, zoals je dat met een add on doet. Daarbinnen kun je met je wallet adres (een rekeningnummer) cryptovaluta kopen. Als kunstenaar 'publiceer' je je eigen werk ook via een wallet (Metamask als online poort naar apps op de blockchain). Wanneer je je werk 'uploadt' naar een cryptokunst platform, maak je een transactie naar het Ethereum netwerk. Deze transaction fee is nodig voor elke beweging op het netwerk, om Ethereum in beweging te blijven houden. Het wordt ook wel aangeduid als 'gas'.

Wanneer je dat hebt gedaan, kun je zowel in je wallet, als op Etherscan zien dat je werk online is gepubliceerd. Deze transactie vormt een soort paspoort, dit legitimeert het digitale werk als zijnde origineel.

Jouw wallet, jouw portemonnee, waarin je aangeschafte NFT's kunt bewaren, bevat ook jouw cryptovaluta. Daar zijn allerlei variaties op mogelijk, maar ik houd het voor nu even bij deze uitleg. Ook zijn er talloze wallets naast Metamask, ik heb Metamask hier slechts als voorbeeld gebruikt.

Zelf vind ik het een spannende ontwikkeling en de cryptokunst heeft me gemotiveerd om zowel inhoudelijk als zakelijk anders naar mijn werk te kijken. NFT's zijn de niche aan het ontworstelen en genieten steeds meer populariteit.

In een volgende blogpost zal ik verder in gaan op de cryptokunst community en de online platforms die cryptokunst aanbieden.